ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Για αρκετές δεκαετίες οι ειδικοί θεωρούσαν πως η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι μία και ενιαία. Μάλιστα θεωρούνταν και μετρήσιμη μέσω διαφόρων τεστ π.χ. τεστ IQ. Πρακτικά όμως, τα καθημερινά παραδείγματα παιδιών και ενηλίκων έρχονταν σε διάσταση με τη διαπίστωση αυτή. Έτσι, ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Howard Gardner ανέτρεψε τα δεδομένα, υποστηρίζοντας πως κάθε άνθρωπος, από τη γέννησή του, είναι προικισμένος με οκτώ διαφορετικά είδη νοημοσύνης:
1. Γλωσσική νοημοσύνη
2. Λογικομαθηματική νοημοσύνη
3. Κιναισθητική νοημοσύνη
4. Νατουραλιστική νοημοσύνη
5. Χωροταξική νοημοσύνη
6. Μουσική νοημοσύνη
7. Διαπροσωπική νοημοσύνη
8. Ενδοπροσωπική νοημοσύνη
Αργότερα, μάλιστα, προστέθηκε και ένα ένατο είδος, η υπαρξιακή νοημοσύνη.
Ποια είναι όμως η πρακτική εφαρμογή όλων των παραπάνω; Πως το κάθε παιδί, λαμβάνει τη γνώση και εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το ποιο ή ποια είδη νοημοσύνης υπερτερούν μέσα του!
Ειδικότερα:
1. Γλωσσική νοημοσύνη : Μαθαίνει διαβάζοντας, γράφοντας, ακούγοντας, κρατώντας σημειώσεις. Του αρέσουν τα βιβλία, οι αφηγήσεις, ο διάλογος, τα επιχειρήματα... Γενικά, εκφράζεται μέσω του γλωσσικού κώδικα.
2. Λογικομαθηματική νοημοσύνη: Μαθαίνει μέσω μοτίβων, αριθμών, γρίφων. Χρησιμοποιεί συστήματα, αναζητά αίτια και αποτελέσματα, υπολογίζει, αναζητά τις σχέσεις μεταξύ των αντικειμένων και των καταστάσεων. Βρίσκει λογικές, πρακτικές λύσεις.
3. Κιναισθητική νοημοσύνη: Μαθαίνει μέσα από την κίνηση του σώματος. Του αρέσουν οι δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους, το τρέξιμο, το σκαρφάλωμα, τα αθλήματα, ο χορός, οι χειροτεχνίες. Εκφράζεται με τα χέρια, τη στάση του σώματος, τις γκριμάτσες, τη δραματοποίηση.
4. Νατουραλιστική νοημοσύνη: Μαθαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Ερευνά, παρατηρεί, πειραματίζεται, χρησιμοποιεί φυσικά υλικά. Εκφράζεται μέσα από δραστηριότητες-ασκήσεις στη φύση.
5. Χωροταξική νοημοσύνη: Μαθαίνει μέσω της εικόνας, του σχεδίου, των χαρτών, των σχεδιαγραμμάτων, της διάταξης. Του αρέσει να σχεδιάζει, να προσανατολίζεται, να φωτογραφίζει, να ζωγραφίζει.
6. Μουσική νοημοσύνη: Μαθαίνει μέσα από τις μελωδίες, τους ήχους. Του αρέσει να ακούει, Να φτιάχνει στιχάκια για να εκφράζει έννοιες, φροντίζει να πράττει με ρυθμό. Φυσικά του αρέσει να δημιουργεί ήχους με το στόμα, να ασχολείται με μουσικά όργανα και να εκφράζεται με τραγούδια.
7. Διαπροσωπική νοημοσύνη: Μαθαίνει όταν συνεργάζεται, όταν αποτελεί μέλος μιας ομάδας. Του αρέσει η ανταλλαγή απόψεων, έχει ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση, αίσθημα αλληλεγγύης και απολαμβάνει την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια και εκφράζεται μέσα από τις ομαδικές εργασίες, δραστηριότητες.
8. Ενδοπροσωπική νοημοσύνη: Μαθαίνει καλύτερα όταν εργάζεται μόνο του. Έχει ανάγκη από προσωπικό χώρο και χρόνο. Του αρέσει να στοχάζεται, να θέτει ερωτήματα υπαρξιακής και φιλοσοφικής φύσης. Του αρέσει να εκφράζεται μέσα από προσωπικά βιώματα και εκτιμά τις αξίες και τα ιδανικά.
Κάθε παιδί λοιπόν γεννιέται προικισμένο με όλα αυτά τα είδη νοημοσύνης και χρέος μας είναι να “φροντίσουμε“ κάθε είδος, με ποιότητα και σταθερή συχνότητα ερεθισμάτων, ώστε να καλλιεργηθούν και να αναπτυχθούν αρμονικά. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσει το κάθε παιδί να ισορροπήσει πνευματικά, να αποκτήσει αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση.
Το Αtaxia School, με τη φιλοσοφία της ελεύθερης μάθησης μέσα στο φυσικό περιβάλλον και την κοινότητα, με τον προσεκτικό τρόπο διαμόρφωσης των χώρων, με τα εργαλεία μάθησης και το σχεδιασμό πρότυπων δραστηριοτήτων, προσεγγίζει κάθε είδος νοημοσύνης και στοχεύει στην ολόπλευρη καλλιέργεια και ανάπτυξη.
ΑΤΕΛΙΕ
To ατελιέ (atelier) σύμφωνα και με την προσέγγιση των Reggio Emilia, θα αποτελεί έναν ξεχωριστό χώρο/εργαστήρι που θα ενθαρρύνει τον πειραματισμό, την αυθόρμητη και ενστικτώδη σύνθεση και δημιουργία.
Θα είναι προσβάσιμη σε παιδιά και ενήλικες μία ευρεία γκάμα υλικών που θα επιτρέπει την ελεύθερη έκφραση και δημιουργία μέσω της τέχνης με σκοπό την προαγωγή της γνώσης και της αισθητικής. Ο Dewey αναφέρει πως “η τέχνη αποτελεί την πιο αποτελεσματική μορφή επικοινωνίας που υπάρχει”. Στο ατελιέ θα δίνεται η δυνατότητα να προσεγγίσουμε την τέχνη μέσα από τις διάφορες μορφές της: τη ζωγραφική, τη χαρακτική, τον πηλό, τις κατασκευές, το κολλάζ, τη φωτογραφία, τις καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις. Παράλληλα θα αποτελεί έναν χώρο έκθεσης των συλλήψεων, των ιδεών, και της πορείας των ατόμων προς τη γνώση. Έχει ειπωθεί ότι το ατελιέ είναι το μέρος όπου λαμβάνουν χώρα “οι εκατό γλώσσες των παιδιών”. ( χωροταξική-κιναισθητική νοημοσύνη)
STUDIO
To studio αποτελεί έναν ακόμη χώρο όπου τα παιδιά μπορούν να πειραματιστούν με τους ήχους και τους ρυθμούς της μουσικής. Γνωρίζοντας διάφορες μελωδίες μέσα από τη χρήση διαφόρων μουσικών οργάνων πειραματίζονται ενεργά δημιουργώντας και εξελίσσοντας την μουσική νοημοσύνη τους.
Υπαίθριος χώρος - Κοινότητα
Μέσα από την εξερεύνηση, το παιδί βιώνει τον κόσμο μετέχοντας πολλαπλώς αισθητηριακά, μέσα από το μεγάλο εργαστήρι της φύσης και κοινωνικά ακούγοντας μέσα από την συναναστροφή του με τον πολιτισμό και την προφορική ιστορία της περιοχής. (κιναισθητική νοημοσύνη- διαπροσωπική νοημοσύνη)
Παιδική συνέλευση
Η παιδική συνέλευση σε αυτές τις ηλικίες νοείται ως συμμετοχή, ως ανάπτυξη σχέσεων και ως απομάκρυνση από το εγωκεντρικό στάδιο. Τα παιδιά συγκεντρώνονται εκφράζουν τις επιθυμίες τους και μαθαίνουν να ακούν τις επιθυμίες των άλλων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναπτύσσεται ο σεβασμός, η φροντίδα και μεγαλύτερη υπευθυνότητα, αφού τα παιδιά είναι αυτά τα οποία καθορίζουν το τι θα πράξουν και τι όχι. (διαπροσωπική νοημοσύνη)